Bez obzira što već duže vrijeme radimo u neuslovim prostorima koji su nastali reorganizacijom UKC Republike Srpske, a zbog neprestanog povećanog priliva broja bolesnika sa COVID-19, bez obzira što su onkološki bolesnici izloženi povećanom riziku od zaražavanja zbog učestalih prevoza na lokaciju Paprikovac, bilo zbog dijagnostičkih procedura, radioterapije ili konzilijarnih pregleda, kao i zbog miješanja sa drugim pulmološkim bolesnicima, pa i bolesnicima sa tuberkulozom, bez obzira na minimalan broj srednjeg medicinskog osoblja, bez obzira što pulmološka onkologija nije u fokusu interesovanja, sa malim brojem visokoobrazovanog kadra, odjeljenje pulmološke onkologije, Klinike za plućne bolesti Univerzitetskog kliničkog centra Republike Srpske je tokom 2021. godine uspjelo održati zadati tempo i odgovoriti na zahtjeve bolesnika. O tome svjedoče brojevi hospitalizovanih i ambulatnih bolesnika, koji su izuzetno respekatabilni i sa čime ste upoznati.
Danas se liječenje karcinoma pluća u potpunosti promijenilo. Ono što je posebno važno istaći je da se liječenje ove grupe bolesnika provodi u skladu sa smjernicama koje se ažuriraju gotovo mjesečno, a rezultat je rada multidisciplinarnog tima Univerzitetskog kliničkog centra Republike Srpske. Sve češće u izboru terapije koristimo sveobuhvatno gensko testiranje. U potpunosti smo svjesni da je iza nas razdoblje kada su svi bolesnici sa karcinomom pluća liječeni na isti način. Imamo bolesnike koji su u toku sa liječenjem i održavanjem stabilne bolesti više godina. Imunološka terapija, ciljana terapija i kombinovane terapije praćene su i promjenama na pozitivnim listama lijekova u okviru FZO Republike Srpske. Možda nedovoljnog broja, ali se situacija značajno promjenila u poslednje dvije godine.
Kao primjer napredovanja u razvoju pulmološke onkologije želimo istaći da smo kod bolesnice koja je rođena 1981. godine, poslije potvrđivanja dijagnoze uznapredovale maligne bolesti pluća, prije četiri godine, liječenje u prvoj liniji proveli imunološkom monoterapijom, potom kombinovanom radioterapijom, imunološkom i hemioterapijom. Uz pomoć porodice, u toku progresije bolesti, sveobuhvatnim genskim testiranjem utvrđena je rijetka RET fuzijska mutacija. Za ove rijetke mutacije kod nemikroćelijskog karcinoma pluća danas je poznat lijek pralsetinib (Gavreto), koji je registrovan u EU u novembru 2021.godine. S obzirom da kod nas nije regulisan program milosrdnog doniranja, zahvaljujući farmaceutskoj kompaniji Roche ali i maksimalnim angažovanjem Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske, Univerzitetskog kliničkog centra Republike Srpske, Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske i Klinike za plućne bolesti, bolesnica je krajem decembra započela liječenje doniranim lijekom. Lijek se na osnovu saglasnosti o interventnom uvozu, koju potpisuje Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite, doprema u Kliničku apoteku Univerzitetskog kliničkog centra, a potom preuzima bolesnica uz potpuni nadzor onkologa i prateću medicinsku dokumentaciju. Radi se o veoma vrijednoj donaciji za koju pretpostavljamo da iznosi oko 70.000 KM za 45 dana liječenja. Treba naglasiti da donacija traje dok postoji potreba za liječenjem ove bolesnice. Vrijednost ovog liječenja nije samo novčana, nego predstavlja dokaz da se i u našoj Ustanovi se može obezbjediti izuzetan medicinski napredak u liječenju bolesnika sa karcinomom pluća.
Prof.dr sc. med. Mirko Stanetić, prim. spec. za bolesti pluća
Univerzitetski klinički centar Republike Srpske
Klinika za plućne bolesti
redovni profesor Univerziteta u Banjoj Luci, Medicinski fakultet
uža naučna oblast interna medicina